Ngành Lý luận, Lịch sử và Phê bình Sân khấu là một chuyên ngành học thuật và nghiên cứu sâu về các khía cạnh lý thuyết, quá trình phát triển lịch sử, và việc đánh giá, nhận định các loại hình nghệ thuật sân khấu. Ngành này dành cho những ai có niềm đam mê mãnh liệt với sân khấu, mong muốn khám phá chiều sâu của nó thông qua tư duy nghiên cứu và phê bình, góp phần vào sự phát triển của nghệ thuật biểu diễn.
Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu rõ hơn về ngành này qua bài viết dưới đây nhé.
>>> Đội ngũ Tuhoc.com.vn đã phát triển công cụ làm trắc nghiệm sở thích nghề nghiệp Holland, để tìm ra nhóm sở thích nghè nghiệp của bạn. Đồng thời công cụ kết hợp với AI để gợi ý nghề nghiệp phù hợp ngay sau khi hoàn thành bài trắc nghiệm. Các bạn hãy thử ngay tại link này nhé!
Giới thiệu chung về ngành
Ngành Lý luận, Lịch sử và Phê bình Sân khấu là gì?
Ngành Lý luận, Lịch sử và Phê bình Sân khấu (Theater Theory, History, and Criticism) là lĩnh vực nghiên cứu khoa học về sân khấu, bao gồm các loại hình như kịch nói, chèo, tuồng, cải lương, xiếc, múa rối, và các hình thức biểu diễn đương đại. Sinh viên theo học ngành này sẽ được trang bị:
- Lý luận Sân khấu: Các khái niệm, nguyên tắc, và hệ thống tư tưởng nền tảng của nghệ thuật sân khấu, bao gồm thẩm mỹ sân khấu, triết học nghệ thuật, và các lý thuyết về sáng tạo, tiếp nhận tác phẩm sân khấu.
- Lịch sử Sân khấu: Nghiên cứu toàn diện về sự phát triển của sân khấu từ cổ đại đến đương đại, cả ở Việt Nam và trên thế giới. Tìm hiểu về các trào lưu, trường phái, tác phẩm và nghệ sĩ sân khấu tiêu biểu.
- Phê bình Sân khấu: Phát triển khả năng phân tích, đánh giá, và nhận định khách quan về các vở diễn, các sự kiện sân khấu. Kỹ năng viết bài phê bình, bình luận nghệ thuật sân khấu chuyên nghiệp.
- Văn hóa – Xã hội và Sân khấu: Hiểu biết về mối quan hệ tương tác giữa nghệ thuật sân khấu với các yếu tố văn hóa, xã hội, chính trị, kinh tế trong từng thời kỳ lịch sử.
Mục tiêu của ngành là đào tạo những chuyên gia có khả năng nghiên cứu chuyên sâu, viết lách, và tư vấn trong lĩnh vực sân khấu, góp phần gìn giữ, phát huy giá trị di sản sân khấu và định hướng cho sự phát triển của nghệ thuật biểu diễn đương đại.
Các trường đào tạo và điểm chuẩn ngành Lý luận, Lịch sử và Phê bình Sân khấu
Ngành Lý luận, Lịch sử và Phê bình Sân khấu là một ngành khá chuyên sâu và thường chỉ được đào tạo tại các trường đại học chuyên về sân khấu, điện ảnh hoặc các trường văn hóa nghệ thuật uy tín. Điểm đặc trưng của ngành này là thường có môn thi năng khiếu bên cạnh các môn văn hóa, hoặc xét tuyển các môn văn hóa có liên quan đến tư duy phân tích, phê bình.
Lưu ý:
- Mã ngành 7210221 là mã ngành chuẩn cho ngành này.
- Điểm chuẩn năm 2024 hiện tại (tháng 7/2025) chủ yếu là điểm xét tuyển sớm (học bạ, đánh giá năng lực) hoặc điểm dự kiến. Điểm chuẩn chính thức theo kết quả thi THPT Quốc gia thường sẽ được công bố vào cuối tháng 7, đầu tháng 8 năm 2025.
- Điểm chuẩn thường là tổng điểm các môn văn hóa và môn năng khiếu (nếu có thi năng khiếu) hoặc điểm các môn văn hóa. Để có thông tin chính xác nhất, bạn nên truy cập website chính thức của các trường hoặc các cổng thông tin tuyển sinh quốc gia vào mùa tuyển sinh hàng năm.
Các khối thi ngành Lý luận, Lịch sử và Phê bình Sân khấu
Ngành này thường xét tuyển các tổ hợp khối xã hội hoặc có môn Ngữ văn, đồng thời có thể yêu cầu thi năng khiếu để đánh giá cảm nhận và tư duy nghệ thuật. Các khối thi phổ biến bao gồm:
- Khối C00: Ngữ văn, Lịch sử, Địa lý
- Khối D01: Ngữ văn, Toán, Tiếng Anh
- Khối D14: Ngữ văn, Lịch sử, Tiếng Anh
- Khối S00: Ngữ văn, Năng khiếu Sân khấu Điện ảnh 1 (ví dụ: Đọc diễn cảm), Năng khiếu Sân khấu Điện ảnh 2 (ví dụ: Phân tích tiểu phẩm/Vấn đáp).
Lưu ý: Môn thi năng khiếu thường có hệ số nhân cao (ví dụ: hệ số 2) và điểm thi năng khiếu thường phải đạt ngưỡng tối thiểu (ví dụ: từ 5.0 trở lên) mới đủ điều kiện xét tuyển. Thí sinh cần tìm hiểu kỹ quy định thi năng khiếu của từng trường.
Chương trình đào tạo ngành Lý luận, Lịch sử và Phê bình Sân khấu
Chương trình đào tạo ngành Lý luận, Lịch sử và Phê bình Sân khấu được thiết kế để cung cấp cho sinh viên một nền tảng vững chắc về lý thuyết, kiến thức lịch sử và kỹ năng phân tích, đánh giá các tác phẩm và hiện tượng sân khấu. Dưới đây là khung chương trình đào tạo tham khảo:
I. Kiến thức đại cương
- Triết học Mác – Lênin, Kinh tế chính trị Mác – Lênin, Lịch sử Đảng Cộng sản Việt Nam, Tư tưởng Hồ Chí Minh
- Pháp luật đại cương, Xã hội học đại cương
- Tin học cơ sở và ứng dụng
- Tiếng Anh cơ bản và Tiếng Anh chuyên ngành (đặc biệt là tiếng Anh học thuật về nghệ thuật sân khấu)
- Kỹ năng mềm (nghiên cứu, phân tích, viết lách học thuật, thuyết trình, tư duy phản biện, làm việc nhóm)
- Giáo dục thể chất, Giáo dục Quốc phòng – An ninh
II. Kiến thức cơ sở ngành và chuyên ngành
- Nhập môn Sân khấu học: Tổng quan về nghệ thuật sân khấu, các khái niệm cơ bản.
- Lý luận Sân khấu: Các học thuyết, nguyên tắc về kịch bản, đạo diễn, diễn xuất, thiết kế sân khấu, khán giả.
- Lịch sử Sân khấu Việt Nam: Từ sân khấu dân gian (chèo, tuồng, cải lương) đến sân khấu hiện đại.
- Lịch sử Sân khấu Thế giới: Các trào lưu, trường phái sân khấu lớn từ Hy Lạp cổ đại đến đương đại.
- Phân tích tác phẩm Sân khấu: Kỹ năng đọc, hiểu và phân tích kịch bản, vở diễn.
- Phê bình Sân khấu: Nguyên tắc và phương pháp viết phê bình, đánh giá vở diễn, sự kiện sân khấu.
- Đạo diễn học, Diễn viên học, Mỹ thuật Sân khấu: Nghiên cứu sâu về các yếu tố cấu thành vở diễn.
- Âm nhạc và Vũ đạo trong Sân khấu: Vai trò và ý nghĩa của âm nhạc, múa trong các loại hình sân khấu.
- Văn hóa học và Nghệ thuật học đại cương: Mối quan hệ giữa sân khấu với văn hóa, xã hội.
- Nghiên cứu khoa học sân khấu: Phương pháp luận, kỹ năng thu thập, phân tích thông tin cho nghiên cứu.
- Thực hành nghiên cứu, viết phê bình: Viết các bài nghiên cứu, tiểu luận, bài phê bình thực tế.
III. Thực hành và Đồ án
- Thực tế tại các nhà hát, đoàn nghệ thuật, tham gia các buổi tổng duyệt, xem và phân tích vở diễn.
- Khóa luận tốt nghiệp/Đồ án tốt nghiệp (nghiên cứu hoặc phê bình chuyên sâu về một tác phẩm/hiện tượng sân khấu).
Cơ hội việc làm sau tốt nghiệp
Sinh viên tốt nghiệp ngành Lý luận, Lịch sử và Phê bình Sân khấu có thể đảm nhận nhiều vị trí công việc đòi hỏi chuyên môn sâu về nghệ thuật sân khấu và khả năng tư duy, phân tích. Đây là những công việc có tính chất học thuật, nghiên cứu hoặc liên quan đến quản lý, truyền thông nghệ thuật.
- Nghiên cứu viên: Làm việc tại các viện nghiên cứu sân khấu, viện văn hóa nghệ thuật quốc gia, các trung tâm nghiên cứu về di sản nghệ thuật biểu diễn.
- Giảng viên: Giảng dạy các môn về Lịch sử Sân khấu, Lý luận Sân khấu, Phê bình Sân khấu tại các trường đại học, cao đẳng chuyên ngành sân khấu, văn hóa, hoặc các khoa/bộ môn có liên quan.
- Phê bình gia/Bình luận gia sân khấu: Viết bài phê bình, bình luận cho các tạp chí chuyên ngành, báo, đài, các website về nghệ thuật sân khấu.
- Biên tập viên/Phóng viên chuyên về sân khấu: Làm việc cho các nhà xuất bản, báo chí, tạp chí chuyên về văn hóa, nghệ thuật biểu diễn.
- Chuyên viên tổ chức sự kiện sân khấu/Quản lý nghệ thuật: Làm việc tại các nhà hát, đoàn nghệ thuật, công ty tổ chức sự kiện, phụ trách nội dung và chất lượng nghệ thuật.
- Cán bộ thư viện, bảo tàng nghệ thuật sân khấu: Quản lý, nghiên cứu, trưng bày các hiện vật, tài liệu liên quan đến sân khấu.
- Chuyên viên tư vấn nghệ thuật: Tư vấn cho các nhà sản xuất, đạo diễn, nhà đầu tư về các vấn đề liên quan đến lý luận, lịch sử, và xu hướng sân khấu.
Mức lương ngành Lý luận, Lịch sử và Phê bình Sân khấu
Mức lương trong ngành Lý luận, Lịch sử và Phê bình Sân khấu khá đặc thù và có thể dao động lớn tùy thuộc vào vị trí, kinh nghiệm, năng lực cá nhân, và đặc biệt là khả năng tạo dựng uy tín, thương hiệu trong giới nghệ thuật.
- Đối với sinh viên mới ra trường (0-1 năm kinh nghiệm): Mức lương khởi điểm thường dao động từ 7 – 12 triệu đồng/tháng đối với các vị trí trợ lý nghiên cứu, chuyên viên tại các trung tâm văn hóa, hoặc biên tập viên tập sự.
- Đối với người có kinh nghiệm (3-5 năm trở lên): Mức lương có thể tăng lên 12 – 25 triệu đồng/tháng đối với các vị trí nghiên cứu viên chính, giảng viên, hoặc phê bình gia có tiếng.
- Đối với các vị trí chuyên gia cao cấp, quản lý (Trưởng phòng/Trưởng khoa, Giám đốc nhà hát/viện nghiên cứu, phê bình gia hàng đầu): Mức lương có thể lên đến 25 – 50 triệu đồng/tháng hoặc cao hơn nhiều, tùy thuộc vào tầm ảnh hưởng và đóng góp cho cộng đồng nghệ thuật sân khấu.
Lưu ý: Thu nhập trong ngành này không chỉ đến từ lương cố định mà còn có thể bao gồm thù lao từ các bài viết, bài giảng khách mời, tư vấn, hoặc các dự án đặc biệt.
Bài viết về chủ đề Hướng nghiệp nằm trong chuyên mục Định hướng – Nơi giúp các bạn trẻ Tự tin định hướng nghề nghiệp, vững vàng xây dựng sự nghiệp.
