Ngành Biên kịch Sân khấu là một chuyên ngành nghệ thuật sáng tạo, đào tạo những người có khả năng viết kịch bản cho các loại hình sân khấu (kịch nói, chèo, tuồng, cải lương, nhạc kịch, múa rối…). Đây là ngành học dành cho những ai có tư duy kể chuyện sắc bén, trí tưởng tượng phong phú, niềm đam mê với sân khấu và mong muốn kiến tạo nên những câu chuyện, nhân vật sống động trên sàn diễn.
Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu rõ hơn về ngành này qua bài viết dưới đây nhé.
Giới thiệu chung về ngành Biên kịch sân khấu
Ngành Biên kịch Sân khấu là gì?
Ngành Biên kịch Sân khấu (Playwriting/Dramaturgy) là chương trình đào tạo chuyên sâu về nghệ thuật viết kịch bản cho các loại hình sân khấu. Sinh viên theo học ngành này sẽ được trang bị:
- Lý thuyết và Lịch sử kịch: Nắm vững các thể loại kịch (bi kịch, hài kịch, chính kịch, kịch thơ…), cấu trúc kịch bản, các trường phái kịch từ cổ điển đến hiện đại, lịch sử phát triển sân khấu Việt Nam và thế giới.
- Kỹ thuật viết kịch bản: Phát triển khả năng xây dựng cốt truyện, phát triển nhân vật, sáng tạo đối thoại, tạo tình huống kịch tính, và nắm vững cấu trúc ba hồi, cấu trúc phân mảnh, hoặc các cấu trúc phi truyền thống.
- Văn học và Kịch bản văn học: Nghiên cứu sâu về các tác phẩm văn học kinh điển và các kịch bản nổi tiếng, từ đó rút ra bài học và phát triển phong cách riêng.
- Phân tích và Phê bình Sân khấu: Khả năng phân tích sâu sắc các vở diễn, kịch bản, và đưa ra những nhận định, đánh giá mang tính xây dựng.
- Kiến thức tổng hợp về sân khấu: Hiểu biết về đạo diễn, diễn xuất, thiết kế sân khấu, âm nhạc, ánh sáng để viết kịch bản có tính khả thi và hiệu quả khi dàn dựng.
Mục tiêu của ngành là đào tạo những biên kịch tài năng, có khả năng kiến tạo nên những kịch bản chất lượng, sâu sắc, góp phần làm phong phú đời sống sân khấu, phản ánh các vấn đề thời đại.
Các trường đào tạo và điểm chuẩn ngành Biên kịch Sân khấu
Ngành Biên kịch Sân khấu là một ngành học rất chuyên biệt và đòi hỏi năng khiếu, tư duy sáng tạo cao. Do đó, chỉ một số ít trường đại học chuyên về sân khấu, điện ảnh hoặc văn hóa nghệ thuật mới đào tạo ngành này. Quá trình tuyển sinh thường bao gồm các môn thi năng khiếu chuyên sâu về tư duy kịch và khả năng viết.
Lưu ý:
- Mã ngành 7220225 là mã ngành chuẩn cho ngành Biên kịch Sân khấu.
- Điểm chuẩn năm 2024 hiện tại (tháng 7/2025) chủ yếu là điểm xét tuyển sớm (học bạ, đánh giá năng lực) hoặc điểm dự kiến. Điểm chuẩn chính thức theo kết quả thi THPT Quốc gia thường sẽ được công bố vào cuối tháng 7, đầu tháng 8 năm 2025.
- Điểm chuẩn thường là tổng điểm của môn Ngữ văn và các môn năng khiếu (thường có hệ số nhân rất cao). Thí sinh bắt buộc phải thi năng khiếu do trường tổ chức. Để có thông tin chính xác nhất, bạn nên truy cập website chính thức của các trường hoặc các cổng thông tin tuyển sinh quốc gia vào mùa tuyển sinh hàng năm.
Các khối thi ngành Biên kịch Sân khấu
Ngành Biên kịch Sân khấu yêu cầu thí sinh có năng khiếu về viết lách và tư duy kịch. Do đó, các tổ hợp môn xét tuyển thường bao gồm môn Ngữ văn và các môn thi năng khiếu chuyên biệt. Các khối thi phổ biến bao gồm:
- Khối S00: Ngữ văn, Năng khiếu Sân khấu Điện ảnh 1 (ví dụ: Đọc diễn cảm, Kể chuyện), Năng khiếu Sân khấu Điện ảnh 2 (ví dụ: Phân tích tiểu phẩm, Sáng tác truyện ngắn/kịch).
- Khối R: Ngữ văn, Lịch sử, Năng khiếu (Một số trường có thể sử dụng).
Các môn thi năng khiếu chuyên biệt:
- Phân tích tác phẩm: Đánh giá khả năng hiểu và phân tích cấu trúc, ý nghĩa của một tác phẩm kịch hoặc văn học.
- Sáng tác văn học/kịch: Thí sinh được yêu cầu viết một đoạn truyện ngắn, tiểu phẩm kịch, hoặc phát triển một ý tưởng kịch theo chủ đề cho sẵn. Đây là môn thi quan trọng nhất, đánh giá trực tiếp năng khiếu và tư duy biên kịch.
- Phỏng vấn: Đánh giá niềm đam mê, tư duy nghệ thuật, và hiểu biết về sân khấu của thí sinh.
Lưu ý: Các môn năng khiếu thường có hệ số nhân cao (ví dụ: hệ số 2 hoặc 3), và điểm thi năng khiếu thường phải đạt ngưỡng tối thiểu (ví dụ: từ 5.0 trở lên) mới đủ điều kiện xét tuyển. Thí sinh cần tìm hiểu kỹ quy định thi năng khiếu và cách tính điểm của từng trường vì đây là yếu tố quyết định.
Chương trình đào tạo ngành Biên kịch Sân khấu
Chương trình đào tạo ngành Biên kịch Sân khấu được thiết kế để trang bị cho sinh viên kiến thức chuyên sâu về lý luận, lịch sử kịch và các kỹ năng viết kịch bản một cách bài bản, sáng tạo. Dưới đây là khung chương trình đào tạo tham khảo:
I. Kiến thức đại cương
- Triết học Mác – Lênin, Kinh tế chính trị Mác – Lênin, Lịch sử Đảng Cộng sản Việt Nam, Tư tưởng Hồ Chí Minh
- Pháp luật đại cương, Xã hội học đại cương
- Tin học cơ sở và ứng dụng
- Tiếng Anh cơ bản và Tiếng Anh chuyên ngành (đặc biệt là tiếng Anh học thuật về sân khấu, văn học)
- Kỹ năng mềm (tư duy sáng tạo, giải quyết vấn đề, giao tiếp, thuyết trình, làm việc nhóm, phản biện)
- Giáo dục thể chất, Giáo dục Quốc phòng – An ninh
II. Kiến thức cơ sở ngành và chuyên ngành
- Lý luận kịch: Các khái niệm cơ bản về kịch, cấu trúc kịch, thể loại kịch, xung đột kịch, nhân vật kịch, đối thoại.
- Lịch sử sân khấu Việt Nam: Từ sân khấu dân gian (chèo, tuồng, cải lương) đến kịch nói hiện đại, các tác giả, tác phẩm tiêu biểu.
- Lịch sử sân khấu thế giới: Các trào lưu, trường phái kịch lớn từ Hy Lạp cổ đại đến đương đại (kịch cổ điển, kịch lãng mạn, kịch hiện thực, kịch phi lý…).
- Phân tích kịch bản: Kỹ năng đọc, hiểu sâu sắc cấu trúc, nhân vật, chủ đề của các kịch bản nổi tiếng.
- Kỹ thuật viết kịch bản:
- Xây dựng cốt truyện, tình huống, nút thắt, cao trào và giải quyết xung đột.
- Phát triển nhân vật (tính cách, tâm lý, hành động).
- Viết đối thoại (ngôn ngữ kịch tính, tự nhiên, mang tính cách nhân vật).
- Viết chỉ dẫn sân khấu.
- Cấu trúc kịch bản cho các loại hình sân khấu khác nhau (kịch nói, chèo, cải lương, nhạc kịch).
- Biên kịch điện ảnh, truyền hình (môn học bổ trợ): Mặc dù chuyên ngành sân khấu, nhưng sinh viên cũng có thể được giới thiệu về biên kịch cho các loại hình khác.
- Văn học và kịch bản chuyển thể: Kỹ năng chuyển thể tác phẩm văn học sang kịch bản sân khấu.
- Nghệ thuật Đạo diễn, Diễn xuất, Thiết kế sân khấu: Kiến thức cơ bản về các yếu tố này để biên kịch có thể viết kịch bản có tính dàn dựng.
- Nghiên cứu khoa học sân khấu: Phương pháp luận, kỹ năng thu thập, phân tích thông tin cho nghiên cứu.
III. Thực hành và Đồ án tốt nghiệp
- Thực hành viết các bài tập kịch ngắn, tiểu phẩm, độc thoại.
- Viết các kịch bản dài hơi cho các thể loại khác nhau.
- Thực tập tại các nhà hát, đoàn nghệ thuật, tham gia vào quá trình dàn dựng vở diễn.
- Đồ án tốt nghiệp thường là một kịch bản sân khấu hoàn chỉnh, kèm theo thuyết minh lý luận và bản phân tích.
Cơ hội việc làm sau tốt nghiệp
Sinh viên tốt nghiệp ngành Biên kịch Sân khấu có thể đảm nhận nhiều vị trí công việc đòi hỏi khả năng sáng tạo và chuyên môn sâu về viết kịch bản. Mặc dù là một ngành khá đặc thù, nhưng nhu cầu về nội dung chất lượng cao luôn hiện hữu trong ngành công nghiệp giải trí và nghệ thuật.
- Biên kịch sân khấu: Trực tiếp viết kịch bản cho các nhà hát, đoàn nghệ thuật (kịch nói, chèo, tuồng, cải lương, nhạc kịch, múa rối…).
- Cố vấn kịch bản/Dramaturg: Phân tích, sửa chữa, phát triển kịch bản cho các đạo diễn và nhà hát.
- Biên tập viên kịch bản: Làm việc tại các nhà xuất bản, đài truyền hình, hãng phim để thẩm định, biên tập kịch bản.
- Phóng viên/Bình luận viên chuyên về sân khấu: Viết bài cho các báo, tạp chí, website chuyên về văn hóa, nghệ thuật.
- Giảng viên/Nghiên cứu viên: Giảng dạy môn biên kịch, lịch sử kịch, lý luận sân khấu tại các trường đại học, cao đẳng sân khấu điện ảnh, các viện nghiên cứu.
- Sáng tạo nội dung/Chuyên viên truyền thông: Làm việc cho các công ty giải trí, truyền thông, phát triển các ý tưởng kịch bản cho nhiều nền tảng.
- Chuyên viên tổ chức sự kiện/Quản lý nghệ thuật: Tham gia vào các khâu xây dựng ý tưởng, nội dung cho các chương trình nghệ thuật.
- Tác giả tự do: Viết kịch bản theo đơn đặt hàng, hoặc tự sáng tác và tìm kiếm cơ hội dàn dựng.
Mức lương ngành Biên kịch Sân khấu
Mức lương trong ngành Biên kịch Sân khấu rất biến động và phụ thuộc nhiều vào tài năng, kinh nghiệm, danh tiếng cá nhân, và đặc biệt là số lượng, chất lượng kịch bản được dàn dựng và mức độ thành công của các tác phẩm đó.
- Đối với sinh viên mới ra trường/biên kịch trẻ (0-3 năm kinh nghiệm): Mức lương khởi điểm có thể dao động từ 8 – 15 triệu đồng/tháng nếu làm việc cố định tại nhà hát/đài truyền hình, hoặc thù lao theo từng kịch bản nhỏ.
- Đối với biên kịch có kinh nghiệm (3-7 năm trở lên): Mức lương có thể tăng lên 15 – 30 triệu đồng/tháng tùy thuộc vào số lượng và quy mô kịch bản, độ nổi tiếng của tác phẩm.
- Đối với các biên kịch có tên tuổi, tác phẩm thành công lớn: Thu nhập có thể rất cao, từ 30 – 60 triệu đồng/tháng trở lên, thậm chí hàng trăm triệu đồng cho các kịch bản được đánh giá cao, mang lại doanh thu lớn hoặc được dựng đi dựng lại nhiều lần.
Lưu ý: Thu nhập của biên kịch thường không cố định mà đến từ bản quyền kịch bản, thù lao theo số buổi diễn, hoặc theo phần trăm doanh thu nếu tác phẩm thành công. Ngành này đòi hỏi sự kiên trì, sáng tạo và khả năng thích nghi cao với thị trường.
Bài viết về chủ đề Hướng nghiệp nằm trong chuyên mục Định hướng – Nơi giúp các bạn trẻ Tự tin định hướng nghề nghiệp, vững vàng xây dựng sự nghiệp.
